38. Groeten, een zegen of een vloek?

Wel eens geprobeerd om iemands aandacht te krijgen als die in een spannend boek zat te lezen? Of wanneer die diep in gedachten verzonken is! Dat is net zo moeilijk als aandacht vragen wanneer iemand met z’n telefoon bezig is. Als ik over straat loop denk ik aan van alles en regelmatig loop ik daarbij familie, vrienden en bekenden straal voorbij. Geen groet of niks, want ik zie ze dan gewoon niet.

Buschauffeurs groet ik wel altijd, hoewel ik sommigen behoorlijk nors kan vinden en ik niet eens altijd word teruggegroet. Tsss! Maar iedereen heeft wel eens een slechte bui, dus ik groet openbare vervoerders omdat ik dat gewend ben en intussen weet dat mensen daar een groot belang aan hechten. In Trouw van 23 augustus 2017 vertelt een lezer dat een tramchauffeur bijkans vol schoot omdat hij na 2,5 uur door zijn passagiers genegeerd te zijn eindelijk door iemand, de lezer, werd gegroet. En dat niemand meer groet zou debet zijn aan die vermaledijde smartphones waar iedereen op zit te kijken tijdens de reis. Ik geloof daar niets van. Mensen zijn nu met zoveel dat je min of meer anoniem bent geworden en bij veel instappunten zit niet eens iemand om te groeten. Ben je dan zelf ook in gedachten of geconcentreerd op je reis dan kan het gebeuren dat je vergeet te groeten. Ik vind die telefoons in de openbare ruimte juist een zegen. Nauwelijks ongemakkelijke blikken meer van je medepassagiers, je wordt niet meer lastig gevallen omdat iemand zich toch toevallig het dak af staat te vervelen en het geeft enigszins rust wanneer er stil gescrolld wordt. Heerlijk, vooral mee doorgaan. De afleiding die die telefoons geven kan wel degelijk positief zijn.

In winkels echter vind ik het groeten vreemde vormen aannemen. Ik groet als ik ergens binnenkom en daarbij met iemand oogcontact maak. Maar als een verkoopster, nadat ik al tien minuten binnen ben en een kledingstuk sta te keuren, mij vanaf de andere kant van de winkel ineens een luid “GOEDEMIDDAG!” toebrult en ik mijn stem moet verheffen om de groet te kunnen beantwoorden terwijl ik de groeter in kwestie nog niet eens gelokaliseerd heb denk ik bij mezelf “Laat me alsjeblieft met rust!”. Maar winkels beginnen sowieso zo langzamerhand een no-go-area te worden – slecht nieuws voor mij! – nu verkopers geïnstrueerd worden om de klant tot nog meer kopen te verleiden. Neem nou de koffieverkopers op stations: als ik het waag om slechts met een broodje bij de kassa te komen wordt er direct geïnformeerd of ik daar nog iets te drinken bij wil en bij een drankje wordt geïnformeerd of er niet iets te eten bij moet. Ik heb eens gevraagd waarom ze dat tegenwoordig steeds doen. Het antwoord: “De klant neemt het ons kwalijk wanneer die er niet aan herinnerd wordt dat hij bijna die tweede koop was vergeten!” Tuurlijk, joh. Maar als ze mij weer vragen of ik er nog iets bij wil zeg ik niet langer vriendelijk “Nee, dank u”, maar alleen kort: “nee”.

De lokale Griek in ons dorp maakte het een keer zo bond: “Wilt u niet een typisch Grieks drankje terwijl u zit te wachten tot we uw eten klaar hebben?” Hij drong nogal aan en daarom accepteerde ik het aanbod. Maar het kwam wel op de rekening: 10 euro voor twee slokjes. Daar trappen we dus voortaan ook niet meer in, want ik kom gewoon helemaal niet meer. Maar ook toen groette ik keurig bij het weggaan. Ik kan het niet helpen.