27. Het keurslijf geknecht

In de clip van Pink Floyds magistrale nummer Another brick in the wall komt de leraar er niet goed vanaf; hij is een oneerlijke sadist. In vervlogen jaren had de leraar dan ook erg veel macht en werd hij hoegenaamd niet gecontroleerd. Hij oordeelde in zijn eentje over zijn leerlingen met de zeer beperkte middelen die hij had en menig individu heeft daar zwaar onder geleden. Terecht is aan deze situatie een eind gekomen, maar we hebben nog altijd mensen in onze samenleving, jong en oud, die getekend zijn door ons onderwijs. En niet op de goede manier.

Mijn werkervaring heeft mij wellicht een gekleurde blik gegeven waardoor ik subjectief kijk met onvolledige gegevens om over na te denken, maar wat ik zie is scholen die zuchten in hun keurslijf, opgelegd door goedbedoelde maar kostbare wetgeving met regels die alle kinderen dezelfde kansen moeten bieden en tegelijk beschermen moeten tegen alle problemen die ze tegenkomen (en waar de school ook iets mee moet). Bij de wetgeving hoort een financiering van scholen die niet alleen best wel een beetje vreemd is, maar ook voor veel problemen zorgt.

Neem nou die 2,4 miljard die “zoek” is en waardoor nu geroepen wordt dat scholen voortaan elke cent die ze besteden moeten verantwoorden, want het is publieksgeld. Klinkt zo plausibel en toch krijg ik er nu al buikpijn van. Een van de eigenaardigheden van de financiering van scholen is dat de hoeveelheid geld die ze jaarlijks ontvangen afhankelijk is van een leerlingaantal dat meestal niet overeen komt met het actuele aantal leerlingen waar de zeer reële kosten van moeten worden betaald. Verder worden er aan scholen bijzonder veel eisen gesteld (verplichte aanpassingen aan het gebouw dat misschien wel een monument is voor het geval dat een leerling met rolstoel daar les wil krijgen tot aan allerlei soorten van zorg, educatie en opvoeding, van autisme tot burgerschap en van gedifferentieerd les ontvangen tot speciaal onderwijs voor de leerling die eerst moet falen voordat hij naar het passender onderwijs mag en ondertussen de lessen voor de hele groep zwaar onder druk weet te zetten). Maar een vergoeding zal in het beste geval achteraf komen en dan zeker weten niet dekkend zijn, want allerlei andere verborgen kosten, zoals overspannen leraren en kinderen op de verkeerde plek door al die ruis, worden niet in die rekening meegenomen. Van bovenaf wordt bepaald, vervolgens voeren de scholen het uit, en dan is ten slotte de vraag of “we” nog uit gaan komen met de centen. Nee dus.

Is het een idee om van tevoren een reële inschatting te maken van kosten die de volgende maatregel of het nieuwe schooljaar zal eisen, zoals ze dat ook in het bedrijfsleven al jaren doen (dat moet toch aanspreken!)? Dat je daarin ook voorziet in reële salarissen die passen bij opleidings- en ervaringsniveau, dat je als school je personeel geen verborgen taken hoeft af te dwingen voor werk dat absoluut moet gebeuren om aan alle wet- en regelgeving te voldoen maar dat helemaal niks mag kosten en al helemaal niet de echte prijs. Wat een armoede!

En dan vragen ze zich af waar die “zogenaamde” werkdruk dan vandaan komt waar docenten over  klagen en die ook allang valide is bevonden. Pak eerst die financiering eens aan, daar klopt een hoop niet.

En die 2,4 miljard? Versnipperd over alle posten waar chronisch te weinig geld is om te kunnen doen wat nodig en zelfs wettelijk verplicht is. Maar dat willen we niet zien. Dat is te duur. Dan liever nog meer administratie, nog meer werkdruk en daaruit voortvloeiende kosten, geen echte oplossingen en behoud van de huidige status quo. Mijn hoop is gevestigd op de nieuw te vormen regering, en niet alleen voor meer geld maar ook voor meer wijsheid en een beter financieringssysteem. Maar ik klamp me ook maar vast aan strohalmen.